آموزش روانی خانواده
( Family PsychoEducation )
زندگی فردی که دچار بیماری روانی شدید میشود ، بطور اساسی و برای همیشه تغییر میکند . این تغییر در زندگی اعضای خانواده و اطرافیان وی نیز ممکن است رخ دهد .
حمایت خانواده و دوستان می تواند به فرد کمک کند که بیماریش را مدیریت کند و زندگی مستقل تری داشته باشد
تحقیقات نشان میدهد که مشارکت خانواده ها در خدمات سلامت روان میتواند پیش آگهی را در این بیماران بهبود بخشد . این برنامه توسط دکتر لیبرمن و همکارانش در دانشگاه UCLA طراحی شده و به مشارکت خانواده برای تامین نیازها و اتخاذ تصمیمات مربوط به عضو بیمار کمک میکند .
اهداف برنامه :
1. درک بهتری از بیماری روانی حاصل شود .
2. زمینه مساعدی برای طراحی خدمات سلامت روان فراهم آید .
3. مدیریت استرس ناشی از بیماری بطور موثرتری صورت پذیرد .
ابتدا اطلاعاتی برای شروع در اختیار خانواده قرار میگیرد ، مانند :
میزان بار ناشی از بیماری روانی چقدر است ؟ آیا همه خبرها بد هستند ؟ ما درباره بیماری شدید روانی چه میدانیم ؟
نقش خانواده و دوستان چیست ؟
این برنامه در طول هفت جلسه انجام میگیرد وهر جلسه موضوع مشخص و هدف خاصی را دنبال میکند .
قدم اول : ایجاد یک محیط مشارکتی با کارکنان سلامت روان
در این ملاقات اعضاء خانواده میتوانند اطلاعات مربوط به دوره قبلی بیماری و نحوه پاسخ به درمان را در اختیار تیم درمان قرار دهند . همچنین خانواده میتواند سئوالات خود را در مورد پیشرفتهای جدید درمانی ، در دسترس بودن خدمات در موارد اورژانس و ... را بپرسد .
قدم دوم : کسب اطلاعات مربوط به بیماری روانی
داشتن اطلاعات مساوی توانمندی است راههای بسیاری برای کسب اطلاعات وجود دارد نظیر کتابها - برنامه های آموزشی – نوار ویدویی – سازمانها ، کارکنان سلامت روان میتوانند منبع خوبی برای این کار باشند .
قدم سوم : تقویت تعاملات خانواده و حل مشکل
علاوه بر مشکلات ناشی از خود بیماری ، افراد مبتلا به بیماری روانی شدید فوق العاده به استرس حساس میباشند ، در این جلسه راههایی برای بهبود مهارتهای ارتباطی و مهارت حل مسئله مورد بررسی قرار میگیرد .
قدم چهارم : آشنائی با نحوه ارائه خدمات :
در این جلسه در مورد نقش خانواده در مدیریت بیماری ، نقش متخصصین و انواع خدماتی که در جامعه وجود دارد و میتوان از آنها استفاده نمود بحث میشود . همچنین داشتن طرحی برای نحوه برخورد با علائم هشدار اولیه warning signs یاد آوری میگردد .
قدم پنجم : توجه به نیازهای خانواده
زندگی با فرد مبتلا به بیماری شدید روانی استرس زا بوده و موجب افزایش اضطراب میگردد و همین امر موجب میشود که خانواده گاهی احساس تنهایی و انزوا کند از این رو لزوم شرکت در گروههای حمایتی مورد بررسی قرار میگیرد همچنین بر لزوم مراقبت از افراد حمایت کننده تاکید میشود .
قدم ششم : چگونگی برخورد با رفتارهای ویژه عضو بیمار خانواده :
خانواده باید بیاموزد که چگونه برخورد نرم ، واضح و جدی داشته باشد ، دراین جلسه به خانواده آموزش داده میشود که اجازه دهند بیمارشان نتیجه منفی اعمالشان را ببینند .
قدم هفتم : حفظ اسرار و تفاوتهای فرهنگی
به خانواده در مورد لزوم به اشتراک گذاشتن اطلاعات قدیمی و جدید و تاثیر آن در روند درمان تاکید شده ، همچنین به آنها احاس امنیت در مواردی که نباید اسرار آنها فاش شود داده میشود .